Τα πρώτα επιβεβαιωμένα κρούσματα του ιού COVID-19 στην Κύπρο είναι γεγονός, πράγμα το οποίο καθιστά αναγκαία την άμεση λήψη κατάλληλων προληπτικών μέτρων και μέτρων αντιμετώπισης από τους εργοδότες, ούτως ώστε να διασφαλίσουν ένα υγιές εργασιακό περιβάλλον. Αξίζει να σημειωθεί ότι, στην προσπάθεια περιορισμού εξάπλωσης του ιού COVID-19, το Υπουργείο Υγείας έχει εκδώσει αυστηρά μετρά, τα οποία δημιουργούν σημαντικά ερωτήματα σε σχέση με τα δικαιώματα του εργοδοτουμένου.
1. Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του Εργοδότη ενόψει του κινδύνου του COVID-19;
Κάθε εργοδότης έχει εκ του νόμου υποχρέωση να αξιολογεί συνεχώς το εργασιακό περιβάλλον και να λαμβάνει όλες τις αναγκαίες ενέργειες ενόψει πιθανών κινδύνων. Ο ιός Covid-19 είναι ένας προφανής κίνδυνος σε πολλές επιχειρήσεις. Κατά συνέπεια, πρέπει να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα με σκοπό την διασφάλιση της υγείας και της ασφάλειας στην εργασία. Παραδείγματα αυτού του είδους είναι η παροχή απολυμαντικών, αντισηπτικών και τεχνικών δυνατοτήτων ως εναλλακτική λύση σε φυσικές συναντήσεις (π.χ. τηλεδιασκέψεις).
2. Μπορεί ο εργοδότης να απαγορεύσει σε έναν εργαζόμενο ο οποίος ενδεχομένως να έχει μολυνθεί να εισέλθει στο χώρο εργασίας;
Ο εργοδότης είναι υπεύθυνος για την παροχή ενός ασφαλούς και υγιούς περιβάλλοντος εργασίας. Η άρνηση πρόσβασης σε πιθανά μολυσμένο προσωπικό προκειμένου να προστατευθούν οι άλλοι εργαζόμενοι, είναι ένας έγκυρος λόγος για την απαγόρευση πρόσβασης αυτού του ατόμου στον χώρο εργασίας. Συγκεκριμένα το Υπουργείο Υγείας παρακολουθεί την κατάσταση και προβαίνει σε έκδοση «Ταξιδιωτικών Οδηγιών» με τις οποίες καθορίζεται ποια άτομα θα πρέπει να τεθούν σε υποχρεωτικό αυτοπεριορισμό και ποια θα πρέπει να αυτοπαρακολουθούνται.
Σε περίπτωση που πρόσωπα πρέπει να τεθούν σε υποχρεωτικό αυτοπεριορισμό αλλά είναι σε θέση να εργαστούν, τότε, εάν είναι εφικτό, μπορεί να επιτραπεί στους εργαζόμενους να εργάζονται από το σπίτι. Εάν αυτό δεν είναι δυνατό τότε τίθεται το ζήτημα κατά πόσον ο εργοδοτούμενος θα δικαιούται σε πληρωμή για την περίοδο που θα βρίσκεται σε υποχρεωτικό αυτοπεριορισμό. Ένεκα του ότι η απουσία του εργοδοτούμενου δεν οφείλεται στον εργοδότη, ο τελευταίος δεν έχει υποχρέωση να καταβάλει σ’ αυτόν μισθό για την περίοδο απουσίας.
Σύμφωνα με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου ημερ. 28/02/2020, η υποχρεωτική απουσία από την εργασία με οδηγίες ή εντολή των Αρχών σε (α) καραντίνα και εφόσον θα κατέχουν πιστοποιητικό που θα εκδίδεται από το Υπουργείο Υγείας, (β) κατ’ οίκον περιορισμό ή (γ) άλλως πως, θα τυγχάνει χειρισμού ως να ήταν απουσία λόγω ασθένειας από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
3. Είμαι γονέας, τα σχολεία έχουν αναστείλει τη λειτουργία τους και χρειάζεται να μείνω εκτός εργασίας για να φροντίζω τα παιδιά μου. Μπορώ να απουσιάζω από την εργασία; Θα υπάρξει αποκοπή στο μισθό μου;
Η ταχεία μετάδοση του ιού Covid-19 και η κήρυξη του σε παγκόσμια πανδημία κατέστησε αναγκαία, μεταξύ άλλων, την προσωρινή αναστολή λειτουργίας όλων των σχολείων παγκυπρίως, σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, τόσο δημόσιων όσο και ιδιωτικών, με αποτέλεσμα μεγάλο ποσοστό των εργαζόμενων γονέων να πρέπει να λάβει άδεια για παραμείνει στο σπίτι. Εν προκειμένω, φαίνεται να υπάρχει νομοθετικό κενό καθότι δεν προβλέπεται εκ του νόμου ο τύπος της εν λόγω «άδειας» και κατά συνέπεια πώς θα αποζημιωθεί ο εργοδοτούμενος. Μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί οποιαδήποτε απόφαση και/ή οδηγία από το Υπουργικό Συμβούλιο η οποία να ρυθμίζει ειδικά αυτό το ζήτημα, κάτι το οποίο αναμένεται εντός των ημερών. Σημειώνεται ότι, σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες υπάρχει σχετική νομοθετική ρύθμιση.
Μέχρι την έκδοση σχετικής ρύθμισης και/ή οδηγιών, σε τέτοιες περιπτώσεις, θα πρέπει να υπάρξει διευθέτηση μεταξύ του εργοδότη και του εργοδοτούμενου. Ενδεικτικά, ο εργοδοτούμενος θα μπορούσε να λάβει άδεια άνευ απολαβών ή να μειώσει τις ώρες εργασίας του για συγκεκριμένη χρονική περίοδο ή να απουσιάζει από την εργασία χωρίς αποκοπές νοουμένου ότι θα καλυφθεί ο απολεσθέντος χρόνος όταν αυτός επιστρέψει στην εργασία. Νοείται ότι σε κάθε περίπτωση, ο εργοδοτούμενος δύναται να κάνει χρήση της ετήσιας άδειας μετ’ απολαβών του.
4. Ποια μέτρα πρέπει να λάβει ο εργοδότης για να ειδοποιήσει τους άλλους εργαζόμενους εάν υπάρχει ένα διαγνωσμένο άτομο στο χώρο εργασίας;
Δεδομένου ότι ο εργοδότης είναι υπεύθυνος για την παροχή ενός ασφαλούς και υγιούς περιβάλλοντος εργασίας, πρέπει να ληφθούν κατάλληλα μέτρα για να διασφαλιστεί ότι δεν θα μολυνθούν άλλα άτομα στο χώρο εργασίας. Το απόρρητο των εργαζομένων όσον αφορά τον ιό Covid-19 θα πρέπει να διατηρείται στο μέτρο του δυνατού και χωρίς να διακινδυνεύει βλάβη άλλων υπαλλήλων της επιχείρησης.
Στο βαθμό που εφαρμόζεται η νομοθεσία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής ή της υγείας, τέτοια νομοθεσία πρέπει να εφαρμόζεται με σκοπό την ορθή διαχείριση των πληροφοριών που γνωστοποιούνται σε σχέση με τον ιό Covid-19. Για παράδειγμα, στις χώρες στις οποίες εφαρμόζεται το GDPR, οι πληροφορίες Covid19 πρέπει να υποβάλλονται σε επεξεργασία, αποθήκευση, ασφάλεια, πρόσβαση και καταστροφή σύμφωνα με τη νομοθεσία αυτή.
Οι προσωπικές πληροφορίες σχετικά με την ασθένεια πρέπει πάντα να αντιμετωπίζονται με προσοχή. Κατά συνέπεια, οι πληροφορίες σχετικά με ένα επιβεβαιωμένο κρούσμα δεν πρέπει να εξαπλωθούν σε μεγαλύτερο πλήθος από ότι είναι απαραίτητο. Ωστόσο, εάν υπάρχει ένας έγκυρος λόγος, δηλαδή πρέπει να εξεταστεί εάν περισσότερα άτομα έχουν έρθει σε επαφή με το επιβεβαιωμένο κρούσμα, τότε αυτό μπορεί να κοινοποιηθεί σε μια τέτοια μεγαλύτερη ομάδα ανθρώπων.
5. Υπάρχει υποχρέωση για τον εργοδοτούμενο να απαντήσει στις ερωτήσεις του εργοδότη σχετικά με το εάν έχει πρόσφατα ταξιδέψει στις περιοχές υψηλού κινδύνου ή στις περιορισμένες περιοχές;
Το δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο, ωστόσο δεν είναι απόλυτο. Στις περιπτώσεις όπου τίθεται, μεταξύ άλλων, ζήτημα δημόσιας υγείας τότε η επέμβαση στο δικαίωμα της ιδιωτικής ζωής είναι δικαιολογημένη. Επομένως, δεδομένου ότι ο εργοδότης οφείλει να διατηρεί και να διασφαλίζει ένα υγιές και ασφαλές εργασιακό περιβάλλον, τέτοιου είδους ερώτηση δύναται να τεθεί από αυτόν προς τον εργοδοτούμενο και ο τελευταίος οφείλει να απαντήσει. Φυσικά, ως αναφέρουμε ανωτέρω, οι απαντήσεις του εργοδοτούμενου θα επεξεργάζονται κάτω από την ομπρέλα της νομοθεσίας του GDPR.
Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλώ επικοινωνήστε:
Χαράλαμπος Γ. Προύντζος
Συνέταιρος και Επικεφαλής Νομικών Υπηρεσιών της ΕΥ για την περιφέρεια CESA και Law and Funds Services Leader της ΕΥ Κύπρου
Charalambos.Prountzos@cylaw.ey.com
Δημήτρης Καΐλής
Δικηγόρος - Διευθυντής στο Δικαστηριακό Τμήμα
Demetris.Kailis@cylaw.ey.com
Τάνια Τοφαρίδου
Δικηγόρος στο Δικαστηριακό Τμήμα
Tania.Tofaridou@cylaw.ey.com
Προύντζος & Προύντζος Δ.Ε.Π.Ε
Αγίας Ελένης 36, Γαλαξίας Building, Block B, Γραφείο 602, 6ος Όροφος 1061 Λευκωσία, Κύπρος
Τηλέφωνο: +357 22 669699
Τηλεομοιότυπο: +357 22 669650
Ηλεκτρονική Διεύθυνση: info@cylaw.ey.com
Ενημερωθείτε καθημερινά από το Carierista
Κάντε like στο Page του Carierista στο Facebook για να μη χάνετε καμία αγγελία εργασίας άλλα και αρθρογραφία σχετική με θέματα καριέρας, εργασίας και επιχειρηματικότητας!
